Güney Afrika Rekabet Komisyonu, Google’a Cezai İşlem Uyguladı

Güney Afrika Rekabet Komisyonu, Google’ın yerel medya şirketlerine zarar verdiği gerekçesiyle ceza kesti.

16 AYLIK İNCELEME

Medya ve Dijital Platformlar Pazarı Soruşturması (MDPMI) kapsamında yürütülen 16 aylık inceleme sonucunda, Google’ın yerel haber kuruluşlarına yıllık 16-27 milyon dolar ödeme yapması tavsiye edildi. Bu sürecin 3 ila 5 yıl boyunca devam etmesi öngörülüyor.

Komisyon, Google’ın algoritmasının küresel haber kaynaklarını ön plana çıkarırken yerel medya kuruluşlarını geri plana ittiğini, bunun da son 14 yıldır Güney Afrika’daki medya sektörünü olumsuz etkilediğini belirtti.

GOOGLE’IN GELİRİ VE KAYIPLAR

Google’ın bu algoritma sayesinde haber içeriklerinden yaklaşık 43-49 milyon dolar gelir elde ederken, yerel medyanın 8 ila 11 milyon dolar kayba uğradığı vurgulandı.

Raporda, Güney Afrikalıların büyük çoğunluğunun sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullandığına dikkat çekildi.

SOSYAL MEDYA UYARISI

Komisyon, Google’ın yanı sıra X, YouTube, TikTok ve Meta gibi teknoloji devlerine de yerel haberleri geri plana atmaktan vazgeçmeleri yönünde talimat verdi. Aksi takdirde, bu şirketlerden kazançlarının yüzde 5-10’u oranında vergi alınabileceği ifade edildi.

ULUSLARARASI SUÇLAMALAR

Dünya genelinde Google’a benzer suçlamalar yöneltilirken, birçok ülke teknoloji devlerine karşı dava açtı. Şubat 2024’te Avrupa’da 32 medya grubu, Google’a 2.1 milyar euro’luk dava açarken, Fransa’da içeriklerinden yeterli ödeme yapmadığı gerekçesiyle şirkete 250 milyon euro ceza kesildi.

Kanada’da ise Google, Çevrimiçi Haberler Yasası’ndan muaf tutulmak için 100 milyon Kanada doları ödemeyi kabul etti.

TÜRKİYE’DE DURUM

Türkiye’de de benzer bir tartışma sürüyor. Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanvekili Nazım Elmas, haber içeriklerinin dijital platformlarda adil bir kazanç sağlaması gerektiğini vurguladı.

Milliyet’ten İsmail Şahin’in haberine göre; Elmas şunları dile getirdi:

Gündemimizde haberlerin telifiyle ilgili bir konu var. Haber, içerik üretenin, ürettikleri içeriklerin çok beğeni alması ve daha fazla kişiye ulaşması anlamında ortaya bir değer çıkıyor. Bu değerin üreten kişiye de maddi olarak akışının olması gerekiyor. Sosyal medya platformları, dijital mecralar kâr ediyor, reklam alıyor. Bu içerikler büyük ekonomiye dönüşüyor, bu değerin haberi üretene de yansıması gerekir. Haber sadece alt alta cümlelerin yazılmasından ibaret değil, sanatsal bir faaliyet. Kazancın bir kısmının üretene yansıması emek takdiridir. Türkiye’de dijital mecraların temsilcileri var. Vergi yasalarına tabi olarak yayınlarını yapıyorlar. Vergilerini ödüyor ve kayıt altına giriyorlar. Temsilcilikleri de bunun için çok önemsiyoruz. Yeni ilave vergi Maliye Bakanlığımızın uhdesinde olan konu, ihtiyaç duyulursa yapılır.

Meclis Dijital Mecralar Komisyonu üyesi Elif Esen de konu ile ilgili şunları ifade etti:

“Güney Afrika’da James Hodge’un dile getirdiği djital vergi ve tarife önerileri, küresel platformların yerel medya ve teknoloji ekosistemine etkisini dengeleme çabalarının bir parçası. Türkiye de benzer bir sorunu yaşıyor ve çözüm için kapsamlı düzenlemeler gerekiyor.”